«ЭЭВИ-ХЕМ» ДЕП УЛУСТУҢ ЫРЫНЫҢ ДУГАЙЫНДА

  • просмотры: 51 |
  • 14 | Май |2020

[embedyt] https://www.youtube.com/watch?v=0plmk_yREmw[/embedyt]

Моолдуӊ девискээринде Баян-Өлгий, Копту, Хубсугул, Селенга аймактарда база Кыдаттың Синьзян-Уйгур автономнуг районнуң Алдай аймаанда бойдузу чурумалдыг чараш черде бистиң хан-төрел улузувус чурттап чоруурлар. Кыдатта болгаш Моол күрүнелерде чурттап чоруур тыва чон ол девискээрниң төлээлери-биле кожа-хелбээ чурттап турар-даа болза, тыва дылын кадагалап, төрээн дылында сагыш-сеткилин илередип чорууру чоргааранчыг. Оларда тыва аас чогаал салгалдан салгалче дамчып, жанр талазы-биле байлак хевээр хумагалаттынган. Амга чедир бурунгуда ышкаш узун кежээлерде тоолун ыдып, чаш төлге тааланчыг база хоюг өпей ырын ырлап, байырлалдарын алгыш-йөрээлдер-биле каастап, тывызыктажып, кожумактап чоруурлар.
Улуг Тыва чуртундан ырак черде амыдырап чоруур тыва чоннуң ынак ырларының бирээзи, Кыдат болгаш Моолдуң тываларының гимн кылдыр хүлээп ап чоруур «Ээви-Хем» деп ыры-биле бөгүн силерни таныштырар-дыр бис.
«Ээви-Хем» деп улустуң ырында тыва чоннуң төрээн чуртунга кызыгаар чок ынакшылы, ырак чуртун чоктаан муңгадалы база өөрүп четтирген сеткили сиңниккен.

«ЭЭВИ-КЕМ»
Эргилип аккан Ээви-Кемим,
Эдержип өскен өөр-чергем.

Дурнугуп аккан Дураган-Кемим,
Туттунчуп өскен өөр-чергем.

Сундунуп аккан Сундаарык-Кемим,
Сураглажып өскен өөр-чергем.

Хомналып аккан Хомду-Кемим,
Хоочулажып өскен өөр-чергем.