Төрел аттарны адаары чон бүрүзүнге онзагай ылгалдыг болгаш ужур-уткалыг.

Тыва дылда төрел аттарны шын адаары дээрге хүндүлел ёзулалдарның дээди хевири болур. Авазының акызын даай дээр. Бир эвес сыр танывази кижи өске кижини «даай» дээн болза, мугулай чорук болур. «Даай кижиге дегбес, холу сирилээш апаар» деп үлегер домак бар. Даай дээрге кончуг хүндүткедиг ат. Шаандагы тываларның мындыг улегер домаа бар: «Даг улуг бе? Даай улуг бе?» – «Даай кижи дагдан улуг» деп тывалар чүдүп чораан. Үлегер домак: «Даай көргенде – чээн омак. Даг көргенде – бөрү омак». Адазының акызын «даай» дээр болза, кончуг багай, төрелин ылгап билбес кижи болур.

Бурун тыва ёзуда төрел адын шын адаары ыдыктыг ёзулал болур. Чаңгыс катап шын адаан төрел ат орукту ажыдар дижир. Чаңгыс катап соора адаан төрел ат кижиниң сеткилин хомудадыр дижир.

Төрел атты шын адаары тыва чоннуң чаагай чаңчылы болгаш хүндүткелдиг, төрелзек чоруктуң, эвилең чоруктуң онзагай хевири болур. Төрел кижиге кижиниң хамаарылгазын көргүзер төрел аттар үш бөлүкке чарлыр: хан төрел кижилерниң аттары, өг-бүле туткан кижилерниң аттары база ырак төрел кижилерниң аттары.

Алган дөзү:
Кенин-Лопсан М.Б. Тыва чаңчыл (Тувинские традиции) – Кызыл, 2017 – ар. 60-63.