Херээжен улустуң кур каасталгаларынга: дергилер, оттук, ховул, кестик илчирбе-каасталга хамааржыр.

Дерги. Херээжен дерги – бичежек хемчээлдиг, шевергин, янзы-бүрү угулзалар-биле шуткуп-сиилбип тургаш кылып каан, нарын, кыссыг чараш эдилел. Херээжен улустуң куда болгаш байырлалдар үезинде кедер тускай каас-чараш дергилери турар. Дергиниң бажы ийи демир кезектен тургустунган болгаш оларны мөңгүнден шуткуп-сиилбээш, шүнчүк-биле тудуштуруп каан боор. Дергиниң баан хөмден кылган, чиңгежек, ону ээй тырткаш, дергиниң бажынга ийи ужун быжыглап каан болур. Ооң хөм баан колдуунда чөвүрээ-биле хүрең кылдыр өңнеп каар турган.

Оттук. Херээжен оттуктар биче хемчээлдиг, шевергин, кыссыг болур.
Кестик бижек. Херээжен улус курунуң дергизинге бичии хынныг кестик бижээн ховулу-биле кады илчирбелээш, астып алыр чораан. Кестик бижекти алгы-кээш кезерде ажыглаар.

Ховул – ине хавы, херээжен улустуң эдилээр бичии хааржакчыгаш хевирлиг эдилели. Ховулдарның хевирлери, хемчээлдери янзы-бүрү болур. Колдуунда узуну 11-12 см, калбаа 2-3 см, бедии 1-1,5 см хире бар. Ховулдарны мөнгүнден, хүлерден, холадан (коргулчун биле мөңгүннүң холумаа), ак демирден-даа кылыр. Янзы-бүрү үнелиг даштар-биле, үнүштер, дириг-амытаннар дүрзүлүг угулзалар-биле сиилбип-шуткуп тургаш, каастап каан үнелиг эдилел.

Илчирбе-каасталга. Чамдыкта аныяк кыс уруглар курунга тонун аян-шинчи киирер, дыка чараш шуткуп-сиилбип каан дөрт чоон илчирбеден тургустунган каасталгалыг болур. Оларның уштарында бичии борбак, чүген достактары дег, дөрт бичии коңгулууржугаш азып каан. Ындыг чараш илчирбе-каасталганы курунуң дергизинге астыр турган.

Алган дөзү: Ховалыг Р.Б. Тувинская традиционная одежда / Р.Б. Ховалыг. – Новосибирск: наука: НГПО Союза писателей России, 2018. – 336 с.