ДУС ДУГАЙЫНДА

  • просмотры: 51 |
  • 14 | Декабрь |2021

Тыва кижиниң амыдыралында кайы хамаанчокка казып болбас хоруглуг чүвелер бар. Оларны тывалар ыдыктыг казымалдар дээр, азы черден ховар таварылгада казып алыр үнүштер болур. Ол ыдыктыг казымалдарга дус база хамааржыр.

Тыва кижиниң амыдыралынга дус кончуг ажыктыг. Тываның девискээринге Өвүр кожууннуң Дус-Дагдан дустаар чораан. Дусту хооруп алырда, дус каккан кижи оран ээзинге чалбарыыр:

Алдын таңдым ээзи!
Албатыңга дузуң хайырла,
Аалымдан диленип келдим,
Ачы-буянның хайырла.

Тыва кижи дус артап болбас, оран ээзи килеңней бээр дижир. Ырак чер чоруур кижи бир борбак дусту хойлап чоруур. Дус чылгап чоруур болза, өл-шыкка алыспас дижир.

Чок болган кижини «кызыл-дустай берген» дижир. Шаанда Өвүрже кызыл-дустап чоруткан кижи дуска бастыргаш, олчаан келбейн барган чүве-дир. Ындыг таварылга бо-ла болгулаар турган. Ол чылдагаан-биле чок апарган кижини «кызыл-дустай берген» деп чугаалаар апарган. «Ол ам кажан-даа келбес» дээни ол.

Алган дөзү: Кенин-Лопсан М.Б. «Тыва чаңчыл». Кызыл, 2010, Ак баштыгларның алдын үүжези. Бирги ном.

#тыватөп
#Центр_тувинской_культуры

#обычаи