Шагаада шупту чүве ак оштуг, ында ак өң колдаан. Бир-бир бодаарга, Шагаа деп сөс “шаг агы” дээн ышкаш сагындырар. Шаг шаандан ындыг, үнүп келген чаа (ак) чылды кижи бүрүзү ак чолдуг, ак оштуг байырлал деп санаар, ынчангаш бүгү-ле чүве менди-чаагай болуп, ак чүве кара чүвени базар, тиилээр болзун деп күзээр. Ол чаагай күзел бүтсүн дээш дараазында сүзүглелдерни кылыр:
Шагааның Саңынга ак сүт (шай) чажар, ак чаламаларны азып баглаар, ак сүттен үнген саржаг, чөкпекти салыр, “тос аржаанның” эң арыг, эм-дом үнүштери – артыш-шаанакты кыпсыр, арыг ак харга аңдаштанып арыгланыр, аалдың улуг улузунга ак кадак сунуп, чолукшуур.
Шагааның база бир онзагай улус чончу ужур утказы ында.
Ак чолдуг Шагаам
Шагның чаагай эргилдези –
Шагаа хүнү байырлалда
Сүзүглээниң чүү-даа чүве
Чүмү-биле арыг, ак боор.
Аяс дээр-даа ак-көк өңнүг,
Аал-чурт-даа ак хар хептиг,
Амырлажып чолукшуурда,
Ак кадаан солчуп сунчур.
Чаламага агын баглаар,
Чажыг чажып, ак сүт өргүүр
Чалбарыглар, йөрээлдерге
Чаагай кежик курайлап аар.
Адыг-чарыш мөөрейлерлиг
Амданныг чем – найыр-дойлуг
Ада-өгбем ыдыкшылы –
Ак чолдуг бурун Шагаам.
Алган дөзү: Чүлдүм Ч. М. Шагаам-сүзүглелим:төөгү, ужүрлар, оюннар, мөөрейлер, хөктүг-чугаалар. – Кызыл: ТР-ниң Парлалга болгаш информация талазы-биле күрүне типографиязы, 1999. – а. 21-22.
