Шагдан бээр, бистиң өгбелеривис хойну ыдыктап чораан болгаш изиг тыныштыг мал дээр. Уруг-дарыг челбиге бээрге, ыдыктыг хойнуң изиг тыныжынга тынгарар ёзулал база турган.

Хой – ниити ады, төрүүр кыс хой, он ийи чылдың сес дугаарынга кирген мал болур.
Тогдук – баштайгы хураганын бир дугаар төрүп турар хой, ооң назыны ийи харлыг, азы хунан хой.
Кызыр хой – төрүвээн кыс хой, азы бир чылын төрүвээн хой.
Хураган – хойнуң чаш төлү, бир хар чедир ниити ады.
Ылым чаш хураган – чаа төрүттүнген хураган.
Доруккан хураган – бир айдан үш ай четкен хураган.
Часкылак – чазын төрүттүнген хураган.
Күскүлек – күзүн төрүттүнген хураган.
Дөтпе – дөрт айдан беш айга чедир назылыг хураган.
Шилеге – чазап каан хунан, назыны ийи харлыг.
Иртчигеш – чазап каан мал болур, назыны ийи хардан үш хар чедир.
Ирт – чазап каан, үш хардан өрү назылыг чедишкен мал болур.
Кошкаржыгаш – үрелиг мал, чазаваан болгаш назыны ийи харлыг.
Кошкар – үрелиг мал, чазаваан, бир кодан хойга бир кошкар чоруур.

#тыва#тыва_төп#Центр_тувинской_культуры#тос_чузун_мал#хой#мал_малдаары